Księgowość w Niemczech

Księgowość w Niemczech odgrywa kluczową rolę w funkcjonowaniu przedsiębiorstw. System ten jest ściśle uregulowany przepisami prawa i obejmuje zarówno prowadzenie bieżącej dokumentacji finansowej, jak i przygotowywanie rocznych sprawozdań finansowych. Warto znać podział ról w niemieckiej księgowości oraz prawne granice działalności księgowych, zwłaszcza w kontekście spółek z ograniczoną odpowiedzialnością (GmbH).

Księgowość w Niemczech – Finanzbuchhalter a Bilanzbuchhalter – podstawowe różnice

W ramach działalności księgowej w Niemczech wyróżniamy m.in. dwie istotne funkcje:

• Finanzbuchhalter (księgowy finansowy) – zajmuje się bieżącym księgowaniem operacji gospodarczych (np. faktur, rachunków bankowych), przygotowywaniem zestawień VAT oraz podstawowymi czynnościami sprawozdawczymi. Finanzbuchhalter nie jest uprawniony do sporządzania rocznych sprawozdań finansowych (Jahresabschlüsse) ani do udzielania porad prawnych lub podatkowych.
• Bilanzbuchhalter (księgowy bilansowy) – posiada wyższe kwalifikacje potwierdzone egzaminem przed Izbą Przemysłowo-Handlową (Industrie- und Handelskammer – IHK). Bilanzbuchhalter może przygotowywać bilanse oraz roczne sprawozdania finansowe dla małych i średnich przedsiębiorstw, ale również nie jest uprawniony do udzielania porad prawnych lub podatkowych.

Sporządzanie i ogłaszanie rocznego sprawozdania finansowego (Jahresabschluss)

W Niemczech sporządzenie Jahresabschluss (bilans roczny wraz z rachunkiem zysków i strat) jest obowiązkowe dla kaŽej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (GmbH) zgodnie z § 264 ust. 1 niemieckiego kodeksu handlowego (Handelsgesetzbuch – HGB).

Bilanzbuchhalter może technicznie przygotować Jahresabschluss, jednak:

• nie może oficjalnie zatwierdzać ani ogłaszać dokumentu w sensie prawnym,
• nie może reprezentować spółki wobec urzędów skarbowych,
• nie może odpowiadać za zgodność dokumentacji z przepisami podatkowymi.

Formalnie odpowiedzialność za przygotowanie, zatwierdzenie i publikację Jahresabschlussu spoczywa na zarządzie spółki (Geschäftsführung). W praktyce proces ten powinien być wspierany przez:

• Adwokatów (Rechtsanwälte),
• Doradców podatkowych (Steuerberater),
• Audytorów (Wirtschaftsprüfer).

Tylko te zawody mają prawo do udzielania porad podatkowych i prawnych oraz reprezentowania spółek w kontaktach z urzędami.

Obowiązki podatkowe GmbH

• Składanie deklaracji podatku dochodowego od osób prawnych (Körperschaftsteuererklärung) – podstawę prawną stanowi Körperschaftsteuergesetz (KStG),
• Składanie deklaracji podatku VAT (Umsatzsteuererklärung) – regulowane przez Umsatzsteuergesetz (UStG),
• Prowadzenie ksiąg handlowych oraz sporządzanie rocznego bilansu i rachunku zysków i strat na podstawie HGB,
• Składanie deklaracji podatkowych do właściwego urzędu skarbowego (Finanzamt),
• Obowiązek publikacji sprawozdania finansowego w Federalnym Rejestrze Ogłoszeń (Bundesanzeiger) zgodnie z § 325 HGB.
• Warto pamiętać, że niemiecki system księgowy i podatkowy opiera się na jasno określonych przepisach ustawowych. Aktualne informacje o zmianach w prawie podatkowym, stawkach podatków czy obowiązkach sprawozdawczych można znaleźć na oficjalnej stronie https://www.bundesfinanzministerium.de. Publikowane są tam również broszury i interpretacje, które mogą być pomocne zarówno dla przedsiębiorców, jak i specjalistów zajmujących się księgowością lub doradztwem podatkowym.

Kto może udzielać porad prawnych i podatkowych?

W Niemczech prawo do udzielania porad prawnych i podatkowych mają wyłącznie osoby posiadające odpowiednie uprawnienia zawodowe:

• Adwokaci (Rechtsanwälte) – na podstawie Bundesrechtsanwaltsordnung (BRAO),
• Doradcy podatkowi (Steuerberater) – na podstawie Steuerberatungsgesetz (StBerG),
• Audytorzy (Wirtschaftsprüfer) – na podstawie Wirtschaftsprüferordnung (WPO).

Księgowi (zarówno Finanzbuchhalter, jak i Bilanzbuchhalter) nie są uprawnieni do udzielania porad prawnych ani podatkowych. W świetle § 5 StBerG, świadczenie takich usług bez odpowiednich kwalifikacji stanowi nielegalne wykonywanie doradztwa podatkowego, co może prowadzić do odpowiedzialności karnej.

Podsumowanie

Księgowość w Niemczech to obszar ściśle regulowany przepisami prawa. Spółki GmbH muszą spełniać określone obowiązki księgowe i podatkowe, a sporządzanie rocznych sprawozdań oraz doradztwo podatkowe należy do zadań adwokatów, doradców podatkowych lub audytorów. Księgowi mogą technicznie wspierać proces przygotowania dokumentacji, ale nie przejmują odpowiedzialności prawnej ani podatkowej.

Nasza kancelaria posiada odpowiednie uprawnienia do świadczenia usług zarówno z zakresu księgowości, jak i kompleksowego doradztwa prawnego oraz podatkowego. Wspieramy spółki GmbH w pełnym zakresie – od bieżącej obsługi księgowej, poprzez przygotowanie i publikację rocznych sprawozdań finansowych, aż po reprezentację przed urzędami.

Oferujemy obsługę w języku polskim i niemieckim, co zapewnia naszym Klientom komfort komunikacji i pełne zrozumienie każdego etapu współpracy. Więcej informacji znajdziesz tutaj https://nykiel-kanzlei.de/prawo-podatkowe/

Więcej o samej spółce GmbH znajdziesz tutaj Spółka GmbH- jakie podatki czekają na przedsiębiorców

Korzystając z naszych usług, spółki GmbH mogą liczyć na wsparcie merytoryczne w zakresie księgowości, a także kompleksowe doradztwo prawne i podatkowe. Nasza kancelaria oferuje pełną obsługę, obejmującą bieżącą księgowość, publikację rocznych sprawozdań finansowych oraz reprezentację przed urzędami. Zapewniamy profesjonalną obsługę w języku polskim i niemieckim, gwarantującą pełne zrozumienie każdego etapu współpracy.